Van 20-23 september 2023 vond 2e wereld congres Integrative Medicine and Health in Rome plaats.
Bijgaand een impressie
Alle wegen leiden naar Rome
Een impressie van het Integrative Medicine Congres
Martine Busch
Nederland was in september 2023 goed vertegenwoordigd op het internationale congres Integrative Medicine and Health in Rome. Een kleine 40 Nederlandse onderzoekers, medisch specialisten en verpleegkundigen luisterden niet alleen naar inspirerende en interessante (en soms ook wat saaie) presentaties over IM onderzoek uit de hele wereld, maar droegen er zelf ook in belangrijke mate aan bij.
Rogier Hoenders (Centrum voor Integrale Psychiatrie Lentis en CIZG) en Ines von Rosenstiel (Rijnstate en CIZG) waren al bij de voorbereiding betrokken, als lid van de programmacommissie. Erik Baars (Louis Bolk Instituut en CIZG) zat in de wetenschappelijke adviesraad en verspreid over de 3 dagen van het congres waren er 15 Nederlandse presentaties en 3 posters van Nederlandse onderzoekers.
Bovendien heeft de INES groep – het Europese integrative nursing onderwijs project waar ook het Van Praag Instituut bij betrokken was – een prijs gewonnen, de Excellence in Integrative Medicine Research Award 2023.
Deze editie van het jaarlijkse IM congres werd geopend door Tedros Adhanom Ghebreyesus, Directeur-Generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie. Hij benadrukte het belang van TCIM – de nieuwe term die staat voor Traditional, Complementary and Integrative Medicine – voor een toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen. De kennis uit en toepassing van traditionele en complementaire behandelwijzen kan bijdragen aan oplossingen voor de grote gezondheidsuitdagingen waar mens en planeet voor staan. Meer dan 100 landen hebben inmiddels nationaal beleid voor TCIM. Nederland loopt wat dat betreft dus achter.
Ook Amy Locke, voorzitter van het Amerikaanse Consortium for Integrative Medicine and Health en hoogleraar huisartsengeneeskunde, benadrukte dat juist nu integrative medicine van grote waarde is. Als het gaat om onze gezondheid wordt slechts 20% bepaald door de gezondheidszorg, terwijl de kosten van de zorg onbetaalbaar worden. We richten ons op het behandelen van (zeldzame) ziektes en het ontwikkelen van steeds meer en duurdere medicijnen, terwijl 80% van onze gezondheid door andere factoren bepaald wordt. Zoals door gedrag (30%), sociaaleconomische omgeving (40%) en fysieke omgeving (10%). Dus laten we de behandel pyramide omdraaien en beginnen met ondersteuning van leefstijlverandering, stressmanagement, vroege en veilige behandelingen (zoals complementaire zorg) en daarna pas – als het echt niet anders kan – invasieve en dure behandelingen. Dan voelt ook de behandelaar zich prettiger, aldus Amy Locke, want die lijdt toenemend aan ‘moral distress’ met risico op burn out omdat het systeem waarbinnen hij zorg verleent tegen zijn morele principes ingaat. Want wat heeft het voor zin om dure behandelingen aan te bieden als er niets gedaan wordt aan armoede, ongelijkheid en stress?
Diversiteit
In de drie congresdagen kwam een enorme diversiteit aan onderwerpen en thema’s langs.
Van COVID-19 en antibiotica resistentie, het belang van kunst en zingeving, AI en technologie, implementatie onderzoek naar integrale kindergeneeskunde en oncologie, tot onderwijs in IM en natuurlijk heel veel onderzoek naar de effecten en werkingsmechanismen van complementaire therapieën.
Internationaal beleid
Hoewel het niet zo klinkt, was een interessante sessie die over internationaal beleid over IM.
ISCMR organisatie congres 2023
De WHO is al meer dan 40 jaar bezig om een bijdrage te leveren het ontwikkelen van 1e lijns zorg. Maar in een groot deel van de wereld bestaat helemaal geen 1e lijns zorg en maakt men gebruik van traditionele geneeswijzen en traditionele zorgverleners. Wat kunnen we daarvan leren?
WHO streeft meer naar een veilige en wetenschappelijk onderbouwde integratie van deze traditionele – en complementaire geneeswijzen met de reguliere meer Westers georiënteerde geneeswijzen. Traditionele Complementaire en Integrative Gezondheid (TCIH) is innovatieve en conceptuele manier van denken, medisch inhoudelijke maar ook in relatie tot sociale context en financiering van de zorg, met andere woorden er wordt een Holistische Innovatie gevraagd.
De ambitie van de WHO is dan ook om TCIH te integreren in andere WHO beleidslijnen, wetenschappelijk onderzoek naar effectiviteit en impact, beslismodellen en patiënten communicatie.
Maar wat betekent dat voor (politiek) beleid en regelgeving en welk leiderschap vraagt dit?
In de discussie hierover, stelden gerenommeerde internationale wetenschappers / deelnemers dat het onderschrijven van de “New Delhi” van de laatste G20 top in India (one family, one earth, one future) een eerste stap zou kunnen zijn. Daarnaast heeft de internationale groep aanwezigen gedefinieerd dat ze graag een gezamenlijke (multidisciplinaire en multidimensionale) visie en ambitie op gezondheid willen definiëren en een strategie om dat uit te werken met respect voor de verschillende perspectieven en contexten over de wereld, en de verschillende wegen om dat te gaan organiseren. Niet voor niets leiden er vele wegen naar Rome.
Planetary health
Bijzonder inspirerend was de lezing van Helene Langevin, directeur van het Amerikaanse National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH). Zij ging in op de samenhang tussen ieders persoonlijke gezondheid en de gezondheid van onze planeet. Als we ziek zijn, behandelen we dat inmiddels vanuit verschillende invalshoeken: voornamelijk biologisch (organen, cellen, weefsel, zenuwen, moleculen), maar ook gedragsmatig en sociaal en we kijken steeds vaker ook naar de omgeving. Waar we echter minder bij stilstaan is dat er altijd een overgangsgebied is tussen ‘gezond’ en ‘ziek’, namelijk ‘minder gezond’. Chronische stress, slaapproblemen en een ongezonde leefstijl (eten, zitten) zetten onze gezondheid onder druk, wat kan leiden tot feitelijke ziekte. Als we ons daarvan bewust zijn, kunnen we het tij nog keren. Dit geldt ook voor de aarde. Er is een overgang tussen een zieke en een gezonde aarde en in die fase zitten we nu. De gezondheid van de aarde staat onder druk door het gebruik van fossiele brandstoffen, ontbossing, monoculturen, overmatig gebruik van kunstmest in de landbouw, etc. Ook dat kunnen we nog (gedeeltelijk) keren. Tenminste, als we ons daar voldoende van bewust zijn. Hoe doen we dat?
Hier geeft Langevin een voor de geneeskunde verrassende oplossingsrichting. Ze pleit er namelijk voor om spiritualiteit een veel nadrukkelijker plek te geven in ons denken en ons onderzoek naar gezondheid. Want spiritualiteit helpt om ons verbonden te voelen. Met onszelf, met anderen en met de aarde. Verbondenheid geeft een gevoel van eenheid. Verbondenheid neemt de voedingsbodem onder eenzaamheid, wanhoop, verlies van hoop weg. Verbondenheid maakt dat je je betrokken voelt en verantwoordelijk. In het komende strategisch plan van het toonaangevende NCCIH staat daarom onderzoek naar spiritualiteit centraal. Met als overkoepelend doel bij te dragen aan een gezonde mens en een gezonde aarde. Want die twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Mijlpaal
Een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van IM was de bijeenkomst van een grote groep kinderartsen waarin zij de intentie onderschreven om te komen tot een internationale Society for Integrative Pediatrics. De Nederlandse kinderarts Ines von Rosenstiel is een van de initiatiefnemers en beoogd voorzitter. Samen met kinderartsen uit 8 andere landen had zij voor het congres het programmaonderdeel over integratieve kindergeneeskunde voorbereid. Dit was zo’n succes, dat de groep op een meer structurele basis kennis en kunde wil uitwisselen en het vakgebied ‘integrative pediatrics’ samen verder wil ontwikkelen.
